SI w przedsiębiorstwie: możliwości prawne a ryzyko

Łacińskie przysłowie fortes fortuna juvat jest dziś znane jako "szczęście sprzyja odważnym".

To przysłowie, prawdziwe credo w świecie biznesu, sugeruje, że tylko podejmując ryzyko można osiągnąć fortunę i sukces. Innymi słowy, niezależnie od sposobu działania, nie ma szans, aby osiągnąć pewny sukces bez odwagi i ryzyka ze strony beneficjenta.

Jakie ryzyko muszą dziś podejmować przedsiębiorstwa, aby "szczęście" się do nich uśmiechnęło? I czy wszystkie rodzaje ryzyka są dobre do podjęcia?

Na te dwa pytania, istnieją dwie możliwe odpowiedzi:

• Sztuczna inteligencja (SI) może być ryzykiem, które warto podjąć.
• Każde ryzyko jest warte podjęcia, o ile nie zagraża ono innym i może zostać przekształcone w szansę.

SI można zdefiniować jako "zbiór teorii i technik stosowanych do budowy maszyn zdolnych do symulowania inteligencji" [1].

Ponieważ ma ona symulować ludzką inteligencję, łatwo wyobrazić sobie spektrum możliwości, jakie stwarza w świecie biznesu.

Jednak wielcy sceptycy, zmęczeni obrazem SI przedstawianej od kilku lat jako cudowne rozwiązanie wszystkich problemów, mówią już, że jest to tylko zasłona dymna.

To stanowisko nie jest całkowicie bezpodstawne, w tym sensie, że SI, przybliżana nam od lat 50. ubiegłego wieku [2], jest tylko algorytmem. Niekoniecznie jest to robot [3], z naszych wyobrażeń, obdarzony świadomością, uczuciami i gotowy do zastąpienia człowieka we wszystkich zadaniach. Co więcej, nie istnieje jedna sztuczna inteligencja, lecz różne sztuczne inteligencje, które podlegają różnym technikom uczenia się (uczenie się wzmocnione, uczenie się nadzorowane itd.) w różnych celach.

Jednak obecność SI w przedsiębiorstwie nie jest mitem. Może nawet jest już używana w Twojej firmie, a Ty nie masz wiedzy na ten temat.

W rzeczy samej, wszystkie oddziały przedsiębiorstwa, niezależnie od sektora jego działalności, mogą być już unerwione przez SI. Można by ją zastosować: w dziale zasobów ludzkich, do zarządzania procesem rekrutacji, płacami; do kontaktów z klientami, dzięki wdrożeniu chatbotów [4]; do zarządzania stanami magazynowymi; do komunikacji za pomocą np. reklam targetowanych; do analiz prawnych przy użyciu robotów takich jak Ross [5] itd.

Wszystkie te SI zostały zaprojektowane z myślą o uzyskaniu znacznej oszczędności czasu, co pozwoliłoby pracownikom skoncentrować się na zadaniach o większej wartości dodanej. Pozwala to również na szybszy rozwój przedsiębiorstw i zwiększenie rentowności, poprzez optymalizację czasu przeznaczonego na realizację zadań.

Chociaż SI stanowi prawdziwą szansę dla przedsiębiorstw, należy jednak zauważyć, że może ona stwarzać pewne ryzyko. Na przykład, Amazon, jak wiele firm, wykorzystuje SI do rekrutacji swoich pracowników. Zauważono jednak, że jedna z SI, zmodyfikowana od tego czasu, "dyskryminowała" kandydatów podczas rekrutacji [6]. Takie błędy mogłyby narazić przedsiębiorstwa na istotne ryzyko. Podobnie jak chatbot, który zgłasza oszczercze uwagi lub SI, która zawiera umowę z niewłaściwą osobą lub na niewłaściwych warunkach, które mogą skutkować poważnymi konsekwencjami dla przedsiębiorstwa, które będzie z nich korzystać.

Aktualnie, nie ma jasnego systemu prawnego, jeśli chodzi o SI, szczególnie w odniesieniu do odpowiedzialności. Unia Europejska od kilku lat pracuje nad stworzeniem zbioru zasad wspólnych dla wszystkich państw członkowskich w celu zwiększenia bezpieczeństwa stosowania SI i promowania innowacji [7].

1. Definicja „Encyklopedia Larousse”.
2. Turing, (1950), Maszyny komputerowe i inteligencja: Blackwell dla the Mind Association.
3. W przypadku gdy SI jest uosobieniem obiektu, powinna być ona określana jako ucieleśniona SI, w przeciwieństwie do nieucieleśnionej SI (np. chatbot).
4. Wirtualny asystent. Można na przykład przytoczyć Watsona, opracowanego przez IBM i stosowanego w sektorze bankowym.
5. V. Cromer, „Ross : sztuczna inteligencja w służbie adwokatów”, Le Petit Juriste, 12 czerwca 2016.
6. Sztuczna inteligencja rozpatrywała chętniej kandydatury mężczyzn niż kobiet - https://www.lesechos.fr/industrie-services/conso-distribution/quand-le-logiciel-de-recrutement-damazon-discrimine-les-femmes-141753
7. Komisja Europejska opublikowała swoją Białą Księgę w sprawie Sztucznej Inteligencji w lutym 2020 r.